Borsada TE, teorik eşleşmenin kısaltmasıdır. Teorik eşleşme, borsada işlem gören bir hisse senedinin belirli bir zamandaki denge fiyatını ifade eder. TE, piyasadaki tüm alım ve satım emirlerinin eşleştirilmesi sonucunda ortaya çıkar.

TE hesaplanırken, piyasada bulunan tüm alım ve satım emirlerinin miktarları ve fiyatları dikkate alınır. Alım emirleri, hisse senedini satın almak isteyen yatırımcılar tarafından verilir. Satım emirleri ise hisse senedini satmak isteyen yatırımcılar tarafından verilir.

TE hesaplanırken, öncelikle her bir fiyat seviyesi için alım ve satım emirlerinin miktarları karşılaştırılır. Alım emirleri miktarı satım emirleri miktarından fazla ise, o fiyat seviyesinde alım emirleri karşılanır. Alım emirleri miktarı satım emirleri miktarından az ise, o fiyat seviyesinde satım emirleri karşılanır.

Bu işlem, her bir fiyat seviyesi için alım ve satım emirlerinin tamamının karşılanması veya karşılanamaması durumunda sona erer. TE, bu işlem sonucunda ortaya çıkan fiyattır.

TE’nin Kullanım Alanları

TE, borsada çeşitli amaçlar için kullanılır. TE’nin kullanım alanlarından bazıları şunlardır:

• Açılış ve kapanış fiyatı belirlemek: Borsa, işlem gününün başlangıcında ve sonunda TE hesaplaması yapar. Bu hesaplamalar sonucunda belirlenen fiyatlar, o günün açılış ve kapanış fiyatları olarak kabul edilir.
• Devre kesici uygulamak: Borsada, piyasada ani ve aşırı dalgalanmalar olması durumunda devre kesici uygulaması yapılır. Devre kesici uygulamasının yapıldığı durumlarda, TE hesaplaması sonucunda belirlenen fiyat, devre kesici fiyatı olarak kabul edilir.
• Alım ve satım emirleri eşleştirmek: Borsa, piyasadaki tüm alım ve satım emirlerini eşleştirmek için TE hesaplaması yapar. TE hesaplaması sonucunda, alım ve satım emirlerinin tamamının karşılanması veya karşılanamaması durumunda sona erer.

TE’nin Avantajları ve Dezavantajları

TE’nin avantajları şunlardır:

• Piyasadaki denge fiyatı belirler: TE, piyasadaki tüm alım ve satım emirlerinin eşleştirilmesi sonucunda ortaya çıkar. Bu nedenle, TE, piyasadaki denge fiyatı olarak kabul edilir.
• Devre kesici uygulamasını sağlar: TE, piyasada ani ve aşırı dalgalanmalar olması durumunda devre kesici uygulamasının yapılmasını sağlar. Bu sayede, piyasadaki dalgalanmalar kontrol altına alınabilir.
• Alım ve satım emirlerini eşleştirir: TE, piyasadaki tüm alım ve satım emirlerini eşleştirmek için kullanılır. Bu sayede, yatırımcıların emirlerinin karşılanma ihtimali artar.

TE’nin dezavantajları şunlardır:

• Gerçek piyasa fiyatını yansıtmayabilir: TE, piyasadaki tüm alım ve satım emirlerinin eşleştirilmesi sonucunda ortaya çıkar. Ancak, piyasada her zaman tüm alım ve satım emirleri eşleştirilemeyebilir. Bu nedenle, TE, gerçek piyasa fiyatını yansıtmayabilir.
• Yatırımcıları yanıltabilir: TE, piyasadaki denge fiyatı olarak kabul edilir. Ancak, TE, gerçek piyasa fiyatını yansıtmadığı durumlarda yatırımcıları yanıltabilir.

Sonuç

TE, borsada önemli bir kavramdır. TE, piyasadaki denge fiyatı belirlemek, devre kesici uygulamak ve alım ve satım emirlerini eşleştirmek için kullanılır. TE’nin avantajları ve dezavantajları göz önünde bulundurularak kullanılması gerekir.